Operator maszyn sterowanych numerycznie CNC

Pewną podstawową oczekiwaną umiejętnością od osób aplikujących na to stanowisko jest posiadanie ukończonego kursu obsługi maszyn CNC, a niepełnosprawność nie stanowi przeszkody do jego odbycia. Obsługa maszyn CNC, a zwłaszcza praca przy tworzeniu niewielkich detali, nie wymaga takiego wysiłku fizycznego, jak w przypadku pracy z obrabiarkami konwencjonalnymi.

Operator CNC pracuje na co dzień z maszynami takimi jak tokarka CNC lub frezarka CNC. W ramach swoich obowiązków wykonuje czynności polegające na odczytywaniu rysunku technicznego, programowaniu maszyn CNC, doborze i ustawieniu odpowiednich narzędzi oraz kontroli jakości wykonanych zadań. Jeśli lekarz medycyny pracy wystawi zaświadczenie dopuszczające do pełnienia obowiązków operatora CNC, nie ma podstaw, by pracodawca unikał zatrudnienia osoby orzeczeniem o niepełnosprawności. Może to być jednak praca problematyczna dla osób ze schorzeniami wzroku, gdyż na stanowisku tym konieczne jest stałe weryfikowanie wykonanych produktów względem dokumentacji rysunkowej z wykorzystaniem takich narzędzi pomiarowych jak suwmiarki i mikrometry.

Niektóre ośrodki szkoleniowe dają też możliwość odbycia kursu CNC przez osoby niepełnosprawne w ramach projektów dofinansowanych np. przez Unię Europejską lub Powiatowe Urzędy Pracy.

Firma kierująca propozycję zatrudnienia do osób niepełnosprawnych, powinna móc zagwarantować im odpowiednie prawa na stanowisku operatora CNC. Wśród nich można wyróżnić prawo do:

  • dodatkowej przerwy
  • pracy na pierwszą zmianę (w ciągu dnia)
  • stosowania zakresu obowiązków do psychofizycznych możliwości danej osoby

Więcej o specyfice tego zawodu można przeczytać w naszej zakładce Poszukiwane zawody

Operator pracuje w halach produkcyjnych. Jest to praca dość lekka fizycznie, ale narażająca na hałas, dużą wilgotność powietrza i nieprzyjemny zapach. Praca jest monotonna, a czynności zrutynizowane.
Pracuje samodzielnie, ale współpracuje z osobami odpowiedzialnymi za poszczególne etapy procesu wytwarzania masy papierowej i papieru. Praca operatora jest regulowana wymogami procesu technologicznego.
Operator maszyn CNC pracuje najczęściej 8 godzin dziennie, praca jest wykonywana w systemie zmianowym, wykonuje się ją także w godzinach nocnych. Zdarza się, że operator pracuje również w dni ustawowo wolne od pracy.

Wymagane w zawodzie operatora cechy psychiczne to: spostrzegawczość, wytrwałość i cierpliwość, dokładność, odpowiedzialność, zdolność koncentracji uwagi, podzielność uwagi, uzdolnienia techniczne, zdolność do pracy w szybkim tempie, umiejętność pracy w zespole, umiejętność pracy w warunkach monotonnych.

   W zawodzie tym wymagana jest zręczność rąk i palców, sprawność kończyn dolnych oraz pożądana ogólna sprawność fizyczna (praca w ciągłym ruchu), w związku z tym prawidłowe funkcjonowanie podstawowych układów: krążenia, oddechowego, nerwowego, trawiennego, mięśniowego, kostno-stawowego.

   Niezbędny w pracy operatora jest dobry wzrok (dobre rozróżnianie szczegółów pracy wzrokowej, widzenie stereoskopowe, prawidłowy zakres pola widzenia), koordynacja wzrokowo-ruchowa, sprawność zmysłu równowagi. Równie istotny przy pracach wykończeniowych jest dobrze rozwinięty zmysł dotyku. Przydatne jest prawidłowe rozróżnianie barw.

   W wielu przypadkach istotny może okazać się stan słuchu: powinien umożliwiać m. in. komunikację werbalną. Zgodnie z zasadami profilaktyki medycznej na tych stanowiskach pracy, gdzie konieczne jest wykonywanie pracy w warunkach narażenia na hałas (parametry hałasu osiągają wartości NDN – najwyższe dopuszczalne natężenie), zalecany jest stan słuchu nie odbiegający od normy.

Czynnikiem utrudniającym pracę w zawodzie operatora (na wielu stanowiskach pracy) są zaburzenia znacznego stopnia sprawności kończyn górnych, w szczególności w zakresie zręczności rąk i palców, a także dysfunkcja znacznego stopnia kończyn dolnych. W wykonywaniu zawodu trudności mogą mieć osoby niewidome oraz osoby z brakiem widzenia stereoskopowego, ze znacznym ograniczeniem pola widzenia i znacznym upośledzeniem ostrości widzenia, która nie może być skorygowana szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, a także z zaburzeniami koordynacji wzrokowo-ruchowej. Ograniczeniem są ponadto zaburzenia zmysłu równowagi, niepełnosprawność narządu słuchu, która nie może być skorygowana aparatem słuchowym w przypadku co najmniej jednego ucha, tak aby możliwa była komunikacja werbalna z innymi pracownikami. Zgodnie z zasadami profilaktyki medycznej, nie zaleca się wykonywania czynności zawodowych m.in. osobom, które charakteryzują się odbiorczym trwałym podwyższeniem progu słyszenia (również gdy dotyczy to tylko jednego ucha), na tych stanowiskach pracy, gdzie praca jest wykonywana w hałasie (parametry hałasu osiągają wartości NDN – najwyższe dopuszczalne natężenie). W zawodzie nie mogą pracować osoby z alergią kontaktową i wziewną na stosowane w produkcji związki chemiczne oraz osoby z chorobami skóry rąk. Przeciwwskazaniami względnymi są przewlekłe schorzenia układu oddechowego, wady serca i inne choroby układu krążenia prowadzące do niewydolności tych układów oraz choroby układu trawiennego mające wpływ na obniżenie sprawności fizycznej i ogólnej wydolności.

Osoby z niewielką dysfunkcją kończyn górnych i dolnych, która nie wyklucza stania i chodzenia, mają możliwość wykonywania zawodu warunkowo, po identyfikacji indywidualnych barier oraz dostosowaniu technicznych i organizacyjnych warunków środowiska pracy oraz stanowiska pracy. Osoby ze znaczną dysfunkcją kończyn dolnych mogą być zatrudnione na wybranych stanowiskach, pod warunkiem adaptacji miejsca i stanowiska pracy. Wymagane jest wówczas takie ograniczenie lub zmodyfikowanie zakresu pracy, aby większość zadań mogła być wykonywana w pozycji siedzącej. Dotyczy to głównie stanowisk w dużych zakładach, gdzie praca jest w znacznej mierze zautomatyzowana i może być wykonywana w pozycji siedzącej.

Możliwość wykonywania zawodu mają osoby słabowidzące pod warunkiem zapewnienia im odpowiednich pomocy optycznych oraz przystosowania środowiska i stanowiska pracy. Osoby te mogą podejmować pracę na stanowiskach, gdzie nie występują wirujące części maszyn. Istnieje możliwość zatrudnienia osób widzących obuocznie, o prawidłowym lub nieznacznie ograniczonym zakresie pola widzenia, z zaburzeniami rozróżniania barw oraz osób z nieznaczną dysfunkcją ostrości wzroku, jeśli skorygowana jest przez odpowiednie szkła optyczne lub soczewki kontaktowe, a także osób z zaburzeniami widzenia o zmroku lub nadwrażliwością na światło.

Zawód mogą wykonywać osoby słabosłyszące (z wyłączeniem czynności, podczas których praca jest wykonywana w hałasie), w przypadku zapewnienia im odpowiednich pomocy technicznych oraz właściwego przygotowania środowiska i stanowiska pracy, np. pod kątem stworzenia możliwości percepcji sygnałów alarmowych, w tym dotyczących stanu obsługiwanych maszyn.

  W przypadku osób słabosłyszących, u których będzie wymagana komunikacja werbalna konieczna jest odpowiednia korekcja słyszenia za pomocą aparatu słuchowego. Możliwość zatrudnienia osób głuchych i głuchoniemych (dotyczy tylko osób posiadających znajomość języka polskiego w piśmie) jest ograniczona. Osoby te mogą wykonywać zawód na wybranych stanowiskach pracy warunkowo, po racjonalnym dostosowaniu zakresu zadań, identyfikacji indywidualnych barier i przystosowaniu środowiska oraz stanowiska pracy (technicznym i organizacyjnym).

Osoby z chorobami psychicznymi mogą pracować w zawodzie pod warunkiem, że praca, poza wyjątkowymi sytuacjami (wyjazdy, sytuacje kryzysowe w firmie), nie zaburza rytmu dnia i nocy pracownika oraz zachowana jest zasada równego traktowania pracowników.

Osoby cierpiące na epilepsję mogą wykonywać zawód, na wybranych stanowiskach pracy, pod warunkiem akceptacji lekarza specjalisty, a napady padaczkowe występują sporadycznie, są sygnalizowane przez aurę, występują głównie wieczorem lub w nocy, nie powodują zbytniego zmęczenia i stosunkowo szybko następuje regeneracja sił po ich wystąpieniu oraz przebieg choroby nie prowadzi do charakteropatii padaczkowej.

 Mogą one być zatrudnione warunkowo po racjonalnym ograniczeniu zakresu zadań do sytuacji, w których możliwy jest stały nadzór i ewentualna szybka pomoc, a stanowisko pracy nie stwarza potencjalnych zagrożeń w przypadku emisji choroby. Osoby te nie mogą obsługiwać maszyn będących w ruchu, wirujących, ani przy nich pracować.